Phương pháp xác định giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực y tế

1. Thông tư mới về xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế

Bộ trưởng Bộ Y tế đã ký ban hành Thông tư số 14/2023/TT-BYT, điều chỉnh và quy định chi tiết về trình tự và thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập. Điều này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và hiệu quả quản lý tài chính trong lĩnh vực y tế của đất nước.

Thông tư số 14/2023/TT-BYT bao gồm một loạt các quy định cụ thể và chi tiết liên quan đến việc mua sắm trang thiết bị y tế. Các mục tiêu chính trong thông tư là tạo ra môi trường mua sắm công bằng, minh bạch và hiệu quả, đồng thời đảm bảo tiết kiệm nguồn lực và tăng cường chất lượng dịch vụ y tế. Thông tư này cũng bao gồm quy định về việc mua sắm các linh kiện, phụ kiện và vật tư thay thế sử dụng cho trang thiết bị y tế, cũng như dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng, kiểm định và hiệu chuẩn trang thiết bị y tế tại các cơ quan, đơn vị và cơ sở y tế công lập.

Việc ban hành thông tư này đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng và bảo vệ nguồn lực y tế của quốc gia. Điều này giúp tăng cường năng lực cung cấp dịch vụ y tế, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở y tế công lập thực hiện các hoạt động mua sắm một cách hiệu quả và bền vững. Thông tư số 14/2023/TT-BYT là một bước đáng kể trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành y tế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Nhằm tiếp tục thể chế hóa Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 4/3/2023 về việc thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng thuốc, trang thiết bị y tế, Bộ Y tế đã ra mắt Thông tư số 14/2023/TT-BYT. Thông tư này nhằm điều chỉnh và quy định cụ thể trình tự và thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập.

Mục đích của việc ban hành Thông tư này là giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình mua sắm trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập, đặc biệt là trong việc xây dựng giá gói thầu. Điều này phù hợp với Nghị quyết số 30/NQ-CP về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp đảm bảo cung cấp đầy đủ thuốc, trang thiết bị y tế. Nghị quyết này đã cho phép các cơ sở y tế được áp dụng thí điểm hướng dẫn về xây dựng giá gói thầu trong năm 2023.

Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Thông tư này bao gồm các quy định về trình tự, thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập. Thông tư 14/2023/TT-BYT cũng bao gồm việc mua sắm trang thiết bị y tế, mua sắm linh kiện, phụ kiện, vật tư thay thế sử dụng cho trang thiết bị y tế và dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng, kiểm định, hiệu chuẩn trang thiết bị y tế tại các cơ quan, đơn vị và cơ sở y tế công lập.

Thông tư số 14/2023/TT-BYT  của Bộ Y tế được thực thi từ ngày 1/7/2023 đến hết năm 2023, hứa hẹn sẽ mang đến hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và quản lý tài chính hiệu quả cho ngành y tế của đất nước.

2. Phương pháp xác định giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực y tế

Thông tư số 14/2023/TT-BYT đã cụ thể quy định về việc xác định giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực trang thiết bị y tế. Theo đó, Chủ đầu tư hoặc Bên mời thầu đối với mua sắm thường xuyên (sau đây gọi là Chủ đầu tư) sẽ có ba phương pháp để xác định giá gói thầu như sau:

(1) Thu thập báo giá từ các nhà cung cấp trong lĩnh vực trang thiết bị y tế: Chủ đầu tư sẽ thu thập các báo giá từ các cơ sở kinh doanh hàng hóa, dịch vụ (nhà cung cấp) thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế cung cấp.

(2) Khảo sát giá trúng thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia: Chủ đầu tư sẽ tiến hành khảo sát giá trúng thầu của hàng hóa, dịch vụ tương tự trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia (https://muasamcong.gov.vn).

(3) Kết quả thẩm định giá từ cơ quan nhà nước hoặc doanh nghiệp thẩm định giá: Chủ đầu tư có thể dựa vào kết quả thẩm định giá từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thẩm định giá, hoặc từ doanh nghiệp thẩm định giá đối với các loại tài sản, hàng hóa, dịch vụ phải thẩm định giá theo quy định của pháp luật về giá.

Lưu ý khi áp dụng phương pháp xác định giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực y tế, Chủ đầu tư sẽ tuân theo các quy định sau đây:

- Chủ đầu tư sẽ ưu tiên sử dụng phương pháp thu thập báo giá từ các nhà cung cấp làm phương pháp đầu tiên. Chỉ khi không thực hiện được phương pháp này thì mới áp dụng một trong các phương pháp khác được quy định tại điểm b và điểm c của khoản 1 Điều 2 Thông tư.

- Trong trường hợp Chủ đầu tư sử dụng từ hai phương pháp xác định giá gói thầu quy định tại khoản 1 Điều 2 Thông tư trở lên, Chủ đầu tư có quyền lựa chọn giá cao nhất, phù hợp với khả năng tài chính và yêu cầu về chuyên môn của dự án.

Việc quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở y tế công lập trong việc mua sắm trang thiết bị y tế, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc xây dựng giá gói thầu, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và đáp ứng nhu cầu y tế của người dân.

3. Thực trạng áp dụng quy định về xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực y tế

Theo Thông tư số 14/2023/TT-BYT, việc xây dựng giá gói thầu trong lĩnh vực trang thiết bị y tế (TTBYT) và dịch vụ liên quan được thực hiện theo các quy định sau đây:

- Xác định giá gói thầu TTBYT và linh kiện, phụ kiện, vật tư thay thế sử dụng cho TTBYT: Chủ đầu tư hoặc Bên mời thầu (sau đây gọi là Chủ đầu tư) sẽ căn cứ vào tình hình thực tế để quyết định thành lập hội đồng hoặc yêu cầu sở y tế hỗ trợ thành lập hội đồng hoặc giao cho một đơn vị trực thuộc lựa chọn danh mục, yêu cầu về tính năng và yêu cầu kỹ thuật cơ bản để đăng tải yêu cầu báo giá trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế hoặc cổng dịch vụ công trực tuyến về quản lý TTBYT. Sau thời gian tối thiểu 10 ngày kể từ ngày thông tin đăng tải thành công, Chủ đầu tư sẽ dựa vào số báo giá nhận được (bao gồm trường hợp chỉ nhận được 1 hoặc 2 báo giá) để quyết định giá gói thầu. Trong trường hợp thị trường chỉ có 1 hoặc 2 nhà cung cấp hoặc để bảo đảm tính tương thích về công nghệ, bản quyền hoặc cần triển khai ngay, Chủ đầu tư được phép gửi trực tiếp yêu cầu báo giá đến nhà cung cấp.

- Xác định giá gói thầu dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng, kiểm định, hiệu chuẩn TTBYT: Chủ đầu tư sẽ căn cứ vào tình hình thực tế để thành lập hội đồng và lựa chọn danh mục, chủng loại TTBYT và khối lượng dịch vụ trên cơ sở yêu cầu chuyên môn. Phương pháp xây dựng giá gói thầu dịch vụ này tương tự như với gói thầu TTBYT và linh kiện, phụ kiện, vật tư thay thế sử dụng cho TTBYT.

Thông tư số 14/2023/TT-BYT đã nhận được nhiều đánh giá tích cực từ cán bộ phụ trách công tác mua sắm của cơ sở y tế công lập. Đánh giá này cho thấy việc nới lỏng hơn so với trước đây, tức là chỉ cần có 1 hoặc 2 báo giá, đã tạo ra hành lang pháp lý rõ ràng, xác định thẩm quyền và trách nhiệm trong từng nội dung công việc, giúp các đơn vị yên tâm và chủ động triển khai mua sắm. Thông tư đã đáp ứng tính chất mua sắm đối với ngành y tế hiện nay, trong bối cảnh các văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính về xây dựng giá gói thầu chưa thể bao phủ đầy đủ lĩnh vực y tế.

Mặc dù có nhiều ý kiến tích cực, tuy nhiên, một số người vẫn bày tỏ lo ngại về việc "doanh nghiệp gửi giá" không đảm bảo tính khách quan khi Thông tư cho phép lấy giá cao nhất để lập giá gói thầu. Lí do Thông tư cho phép Chủ đầu tư lấy giá cao nhất nhằm tăng tính cạnh tranh, thu hút nhiều nhà thầu và hàng hóa công nghệ mới, hiện đại, tiên tiến tham gia, đồng thời khắc phục tình trạng các cơ sở y tế phải mua TTBYT rẻ nhất nhưng không đáp ứng đủ yêu cầu chuyên môn.

Một chuyên gia về đấu thầu cho rằng việc xác định dự toán giá gói thầu chỉ là bước khởi đầu. Các cuộc thầu nếu được diễn ra một cách cạnh tranh và công bằng sẽ không còn quan trọng việc Chủ đầu tư xác định dự toán từ nguồn nào và như thế nào. Do đó, các cơ quan hậu kiểm cần thay đổi cách nhìn nhận và tư duy để tồn tại trong thời gian dài.

Vì Thông tư số 14/2023/TT-BYT chỉ có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2023, nhiều ý kiến khuyến nghị cần sớm có văn bản hướng dẫn liên quan để tránh đứt gãy quy trình mua sắm phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh. Đồng thời, cần sửa đổi Thông tư số 68/2022/TT-BTC của Bộ Tài chính và đưa các quy định cụ thể vào nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu 2023 để tối ưu hóa quy trình mua sắm trong ngành y tế trong dài hạn.

(Nguồn: https://luatminhkhue.vn/phuong-phap-xac-dinh-gia-goi-thau-mua-sam-hang-hoa-va-cung-cap-dich-vu-thuoc-linh-vuc-y-te.aspx)